Kişisel Bütçe Nedir ve Neden İhtiyaç Duyulur?

Sürekli kızgın kumların ötesindeki masmavi denizlerdeki tatilin, pembe panjurlu evlerin, firmaların en son çıkarttığı telefonların, son model spor arabaların hayalini kuran bizler için malesef para sınırsız bir kaynak değildir. Hatta işin aslı oldukça sınırlı ve bazılarımız için nadir bulunur.

Bir şeye sahip olduğunuzda onu nasıl kullandığınıza oldukça dikkat etmelisiniz. Özellikle bu şey para ise. Para sadece istediğimiz şeyleri almamızı sağlamaz, hayatımızı yaşamak için ihtiyaç duyduğumuz şeyler için de gereklidir. Beyaz bir şezlongda elinizde güzel bir meyve kokteyli ile şemsiyenin altında bir kaç aylık maaşınıza denk gelen bir tatilin hayali güzel olsa da gerçekte parayı daha önemli şeyler için kullanmamız gerekir, ev kirası ve yemek gibi ya da para kazanmanız için işinizde giymeniz zorunlu olan o takım elbiseyi almak için böylelikle çalışmaya devam edebilir ve ev kirası ile yemeklerin ücretini ödeyebilirsiniz.

Tüm bunlarla beraber, paranızı sadece yaşamanız içni gerekli olan şeylere harcamak zorunda değilsiniz. Elinizde paranızın olması sizi ihtiyaçlarınız, zorunluluklarınız, hedefleriniz ve istedikleriniz arasında denge kurmaya zorlar. İşte burda “Bütçe” devreye girer.

Kişisel bütçe ya da ortak bütçe basit olarak gelir ve giderlerinizin takibini sağlar. Bütçe, kendinizin ya da ailenizin daha az para harcamasına veya daha fazla para biriktirmesine yardımcı olsa da da temel olarak bir planlama ve takip etme aracıdır.

Aslında bütçe oluşturmak bilinçli olarak para harcamanızı, geleceğinizi planlamınızı ve böylece önünüzde oluşacak olumsuzluklara hatta finansal çöküşlere karşı önlem almanızı ve bir sonraki maaş gününü görmenizi sağlar. Önünüzdeki dönemi, ayı, planlamak aslında sizin gelecekteki hedeflerinize ulaşmak için para biriktirmenizi ve ne kadar sürede bu hedefinizi gerçekleştirebileceğinizi görmenizi sağlar. Bunun yanında almak istediğiniz ama ihtiyacınız olmayan şeyleri alırken endişe etmezsiniz çünkü bunun ay sonunu getirmede size sorun yaratmayacağını bilirsiniz. Böylece hayati ve zorunlu harcamalarınızın sekteye uğramayacağını bilerek gönlünüzce alışveriş yapabilirsiniz.

Yapılan araştırmalar ve anketlere göre insanların büyük bir bölümü bütçe oluşturmuyor ya da finansal planlar yapmıyor. Son dönemde Amerika’da yapılan bir ankete göre toplumun sadece %32’si şu ana kadar harcamalarını ve gelirlerini takip etmek için en az bir kez bütçe oluşturmuşlar. Çok daha azı ise uzun dönemli amaçları için finansal planlamalar yapmış.

Teknolojinin gelişimi ile eski ve uzun bütçe yöntemlerinin yerini basit ve hızlı çözümleri ile devralan bütçe uygulamaları sayesinde bu oran gelişim gösterse de hala bütçe oluşturan insanlar azınlıktadır. Araştırmalarda ortaya çıkan başka bir gerçek ise eskilerin deyimi ile “kefen parası” olarak bilinen zor günler içni ayrılan parası olan insanların sayısının da azalması. Sadece ayı kurtarma düşüncesi ile yapılan harcama ve toplanan gelirler ufak bir sağlık problem ya da beklenmedik bir gider kaleminin oluşması ile büyük bir problem dönüşmekte ve hergün artan batık kredili vatandaşlarımıza yenisini eklemektedir.

Karun’un soyundan gelmiyorsanız ya da sihirli bir para kaynağınız yoksa her ay elinize geçen, miktarı belirli bir para vardır, bu sizin gelirinizdir. Denklemin diğer tarafında ise her ay harcama yapmanızı gerektiren belirli masraflar vardır.

Bütçe, denklemin bu iki tarafının birbirine eşit olmasını sağlar. Sadece kısa dönem için bütçe yapsanız bile bu size parayı haftalık ya da aylık olarak hangi alanlarda harcayacağınızı planlamanızı sağlar. Böylece midenize gidecek yemeklere çok fazla para harcayıp kira günü geldiğinde sıkıntıya düşmezsiniz.

Pek çokları gibi emeklilik, ev sahibi olmak, evlenmek, kendi şirketini kurmak gibi uzun dönemli amaçlarınız olmayabilir. Diyelimki sizin küçük umutlarınız, basit istekleriniz ve ulaşması daha kolay hayalleriniz var. Bu durumda dahi bütçe oluşturmak hayati önemini korur çünkü size bu küçük hedeflere nasıl ulaşacağınıza dair bir rota çizer, yol haritanızı belirler.

Bütçe oluşturulurken denge sağlanmadığında, harcamalar gelirlerden daha fazla olduğunda en çok zorlanılan şey hangi gider kalemine gerektiğinden fazla harcama yapıldığını tespit etmektir. Bu tespitin doğru yapılmaması bütçenin etkinliğini ve verimini düşürür. Genelde bu durumda pek çok insanın yaptığı şey diğer kişilerin bu kalemlere ortalamada ne kadar harcama yaptığını araştırmak, etraftakilere bu giderlerini sormak ve kendi harcamalarını da buna göre şekillendirmektir ancak herkesin kendi kişisel ihtiyaçalrı olduğu için bu yöntem doğru değildir.

Bu tarz durumlarda kullanılabilecek bütçe yöntemlerinden biri de 50/20/30 kuralıdır. Bu kural size harcamalarınızı gelirinizin yüzde kaçına göre yapmanızı söyler. %50’si ev kirası, faturalar, yemek gibi zorunlu ve hayati ihtiyaçlara. %20’si birikime ya da ulaşmak istediğiniz amaca ( bu ev almak gibi uzun dönemli amaçlar da olabilir, son çıkan telefonu almak için kısa dönemli amaçlar da), geri kalan %30 ise tiyatro biletleri, dışarıdaki akşam yemekleri, spor salonu ücreti gibi isteklerinize.

Bütçenin sizin için yapacağı en iyi şey ise finansal hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olmasıdır. Bütçeyi oluşturmak kendiliğinden gereksiz harcamalarınızı ortaya çıkarır ve paranızı ne için kullandığınızı gösterir ama en önemlisi paranızı bir amaca, hedefe yönelik harcamanızı sağlar.

En çok belirlenen 3 amaç emeklilik için para biriktirmek, uzun dönemli ev, araba gibi borçları ödemek ve acil durumlar için para ayırmaktır. Bu amaçları önceliklendirmek ya da başka amaçlar belirlemek size kalmış ancak uzmanların önerisi ilk olarak acil durumlar için kullanabileceğiniz yeterli miktarda bir para biriktirmektir. Böylece beklenmedik bir gider oluştuğunda borçlanmanın önüne geçilebilir. Ya da gelir kaynağınızı kaybettiğinizde yeni bir gelir bulana kadar hayati ihtiyaçalarınızı karşılayabilirsiniz.

Daha sonrasında ise tercih size kalmış. 5 yıl içerisinde ev mi almak istiyorsunuz? O zaman peşinat için aylık biriktirmeniz gereken parayı hesaplayın ve bütçenize ekleyin. Önümüzdeki sene uzun bir tatil mi yapmak istiyorsunuz, bütçenize göre biriktirebileceğiniz parayı hesaplayın ve tatilinizi seçin.

Bütçe kurmaya geldiğinde işiniz asla bitmez. Her zaman takipte kalmak ve sayıları güncellemek önemlidir. Kendiniz için belirlediğiniz öncelikleri sürdürmeli ve gelir/gider dengesini takip etmelisiniz. Eğer durumlar değişirse bütçe planlamanızı yeniden gözden geçirmeli ve değişiklik yapılması gereken yerler varsa değiştirmelisiniz.

Finansal durumunuzu kontrol etmenin, kişisel ya da ortak bir bütçe oluşturmanın kolay yollarından birisi ise Aile Bütçem uygulamasıdır. Uygulamayı indirip ücretsiz kayıt olabilir ve hayatınızı yöneterek amaçlarınıza ulaşmayı kolaylaştırabilirsiniz.